Jedną z metod badawczych, która może zostać wykorzystana do zbadania dużej populacji są sondaże. Wykorzystuje się je między innymi do badań marketingowych i badania opinii publicznej.
Sondaże opinii – krótka historia
Po raz pierwszy na przeprowadzenie sondaży opinii zdecydowano się w Stanach Zjednoczonych. Miało to miejsce w latach 30-tych ubiegłego wieku, a autorami tych badań byli: Charles Cooley, Ferdynand Tönneis i Gabriell Tarde. W naszym kraju sondaże opinii zaczęto wykonywać stosunkowo późno, dopiero w roku 1957. Znaczący rozwój sondaży, jako narzędzia do badania opinii w Polsce nastąpił dopiero po przemianach politycznych. Za datę przełomową uznaje się rok 1989.
Badania sondażowe – metody i technika przeprowadzania
Podstawą metodą i techniką wykonywania badań sondażowych jest ankieta. Oprócz ankiety wykorzystuje się wywiad. Obie te metody mogą posłużyć do zbadania zarówno „dużych”, jak i „małych” społeczności. Wybierając ankietę należy pamiętać, że zawarte w niej pytania nie mogą być dla respondenta obraźliwe. Powinny być za to jednoznaczne i precyzyjne. Takie same zasady dotyczą badań przeprowadzanych metodą wywiadu. Tylko tak konstruując pytania można uzyskać od respondentów wiarygodne odpowiedzi.
Rodzaje ankiet
Podział ankiet stosowanych w badaniach sondażowych został dokonany na podstawie kryterium, w jaki sposób są one rozprowadzane. Ankiety dzielą się więc na:
- pocztowe – do wytypowanych respondentów trafiają za pośrednictwem poczty;
- prasowe – są dołączane lub zamieszczane na łamach czasopism lub gazet;
- telefoniczne – tutaj pojawiły się także nowe rodzaje ankiet: na smartfony i tablety;
- domowe – przeprowadzane w domu respondenta;
- publiczne – wykłada się je w miejscach ogólnie dostępnych;
- środowiskowe – skierowane do danego środowiska;
- audytoryjne – skierowane do konkretnego audytorium.
Zalety badań ankietowych
Do przeprowadzenia badań metodą ankietową nie jest potrzebny zespół badawczy złożony z dużej grupy badaczy. Badania ankietowe są jedną z najtańszych form badawczych. Można nimi objąć duże zbiorowości. Przeprowadzaniem badań ankietowych zajmuje się wiele różnego rodzaju firm badania opinii publicznej. Z wynikami większości tych badań możemy się zapoznać w mediach.
Badania sondażowe przeprowadzane są na próbie losowej. Mogą mieć charakter sondaży rynkowych, mogą posłużyć do prognozowania wyników wyborów samorządowych, do sejmu i senatu, wyborów prezydenckich. Można nimi badać nastroje, jakie panują w społeczeństwie. Pokazują wyniki w przybliżeniu.